Gelderlander:
INTERVIEW Voor De Grote Sinterklaasfilm kruipt Bram van der Vlugt in zijn bekendste rol: die van de (adviseur van de) goedheiligman.
De krasse tachtiger over roetveegpieten, toneelspelen, geld, coronaprotocollen en een vergelijking met de oorlogsjaren.
,,Ik voel de gelijkenis met die tijd heel vaak.’’
(Voor De Grote Sinterklaasfilm keert Bram van der Vlugt terug als (adviseur van) Sinterklaas. © WW Entertainment)
Bram van der Vlugt (86) wil 95 jaar worden, meldt hij telefonisch vanuit zijn huis, middenin het Groene Hart.
,,Ik heb nog wat plannen, ook in het werk.’’ Daarbij: hij moet ook spelen om niet al te sober te hoeven leven – waarover later meer.
En hij maakt het goed hoor, qua gezondheid – dank u.
Alleen dat verdraaide virus dat de mensheid al maanden bezighoudt, dat laat ook Abraham Rutger van der Vlugt, van 28 mei 1934, niet los.
,,Deze tijd is verschrikkelijk.
De angst voor corona is bij mij in volle hevigheid teruggekeerd.
Ik zie filmpjes langskomen van restverschijnselen bij mensen die aan de beademing hebben gelegen, dat moet me niet overkomen.
Ik ben banger dan in maart. Nu kom je niet meer weg met: ach ja, misschien word ik maar een beetje ziek.
Dat zou kunnen, maar op mijn leeftijd niet meer, denk ik.
U heeft de Tweede Wereldoorlog bewust meegemaakt. Zijn er enige parallellen te trekken tussen die tijd en deze crisis, of is dat volkomen ridicuul?
,,Ik voel die gelijkenis met de oorlogsjaren heel vaak, als ik eerlijk ben. Het spookachtige, dat je de vijand niet herkent. De betrouwbaarste mensen kunnen besmet zijn en jou infecteren. En de onzekerheid over wanneer dit ophoudt, dat is ook een goede vergelijking met die jaren.
,,Maar de beangstigende situatie van vandaag is er gekomen omdat de meeste mensen gewoon schijt hebben aan de regels. Er zijn heel veel mensen die het voor anderen verpesten, die niet meer bereid zijn een stap terug te doen in het algemene belang. Dat mensen echt denken: ah joh, flikker toch op met je regeltjes, ik begrijp dat niet.’’
Tijdens de relatief coronaluwe zomer ging ook Van der Vlugt naar buiten. In en om kasteel Ammersoyen in Gelderland nam hij De Grote Sinterklaasfilm op, die woensdag in première gaat. En hij speelde in het toneelstuk De Les van Ionesco, op coronaveilige locaties. ,,Met een klein groepje mensen, dit was het echte werk. Risico nemen, niet weten of het iets oplevert. Uiteindelijk verdeelden we de recette, we verdienden nog geen 2000 euro de man.’’
Heeft u dat geld nog nodig? Hoewel: u heeft geen pensioen vermoed ik, omdat u altijd als freelancer gewerkt heeft.
,,Wacht, je raast door. In antwoord op je tweede vraag: ik heb wel degelijk een pensioen. Ik heb altijd volgens vakbondsnormen gewerkt en vrijwel altijd werd er pensioenpremie afgedragen. En ik heb aow. Maar ik kan daar niet van rondkomen. Zoals veel bejaarden ben ik iemand wiens geld in stenen verpakt zit. En dan is het wel fijn als ik nog een beetje loon naar werken krijg. Het is een welkome aanvulling om een beetje comfortabel te leven. Ook om die reden wil ik graag nog het toneelstuk Meneer Green spelen.’’
Vooruit, het is hem ook om de eer te doen. Speciaal voor Van der Vlugt schreef de Amerikaanse toneelschrijver Jeff Baron een vervolg op een stuk waarmee Van der Vlugt in 2016 langs de Nederlandse theaters toerde: Op bezoek bij meneer Green. Over een paar weken moeten de repetities beginnen. Peinzend: ,,Als dat dan maar kan.’’
Ook op de set van De Grote Sinterklaasfilm kreeg Van der Vlugt met een serieus coronaprotocol te maken.
,,Alleen de regisseur en de geluidsman mochten dicht bij de acteurs komen, de cameramannen moesten al meer afstand houden.’’
Ik wil u graag iets vragen over uw hoofdrol in die film, maar ik kan de naam van uw alter ego niet hardop noemen. Ook wij moeten thuiswerken en naast mijn werkkamer loopt mijn nog hardnekkig gelovige 8-jarige dochter voortdurend rond.
Lachend: ,,De prijs van thuiswerken is dat je niet meer over Sinterklaas kunt praten. Sta ik op de speaker?’’
Dat niet, maar ze huppelt nog wel eens onaangekondigd binnen. Dus zonder de naam van de hoofdpersoon te noemen: u afficheert zich al decennia als zijn adviseur. Waarom is dat?
,,Sinterklaas doet het allemaal zelf, hij wil ook niet anders, hij bestaat namelijk ook – daar heb ik een boek over geschreven. Dat is het spel, zo zijn de regels en zo speel ik het al jaren met ontzettend veel plezier. Hij bestaat! Zolang mensen met kleine kinderen en grote mensen het feest willen vieren, zal hij zich blijven manifesteren. Ik kruip dan als een luis in zijn baard en ik doe hem perfect na. De andere spelregel is: ik geef hem voortdurend raad, maar hij luistert niet naar me. Dat is een vorm van schizofrenie, ja. Ik zou het soms wel leuk vinden als Sinterklaas eens een vies woord zou zeggen en dan doet hij het niet. Of hij doet het juist wel, op een moment dat ik juist denk: dat zou ik nu niet doen.’’
De film ontroerde me: ik zag míjn Sinterklaas terug.
,,Als je 25 jaar het monopolie hebt om hem na te doen op televisie, dan is dat een norm geworden waar mensen aan gehecht zijn geraakt. Drie generaties zijn opgegroeid met die Sinterklaas. Dus als een filmproducent denkt: ik zou wel eens een sinterklaasfilm willen maken, dan is het wel handig om die Sinterklaas te casten die pretendeert de echte te zijn en die ook door veel mensen als zodanig wordt beschouwd. Daar doe ik graag aan mee.’’
Ook u wordt inmiddels wel omringd door andere pieten.
,,Ik sta er op dat er louter roetveegpieten zijn bij zo’n film. Maar dat is het nieuwe normaal, ik hoef het niet af te dwingen. Het spreekt voor zich, je moet niet vasthouden aan iets waarvan je zeker weet dat het wrevel wekt. Al wil ik er wel graag bij opmerken dat wij het bij de landelijke intocht al vele decennia niet over Zwarte Piet hadden. Dat bijvoeglijke naamwoord was al lang voordat Kick Out Zwarte Piet ontstond weg. Alle pieten hadden andere namen: wegwijspiet, hoofdpiet, pakjespiet, noem maar op. Verder is het vooral een grotemensending om het er steeds over te hebben, voor kinderen is er niets aan de hand.’’
Nog even voor die 8-jarige van mij, die best bezorgd is om de komst van de Sint in deze coronatijden: kunt u haar als adviseur van de Sint gerust stellen?
,,Sinterklaas zou zeggen: ‘Alles komt goed.’ En zo is het ook. Ik spreek nog wel eens iemand van de Publieke Omroep en ik weet dat ze daar met een zeer creatieve oplossing bezig zijn.’’
De Grote Sinterklaasfilm draait vanaf komende woensdag in de bioscoop.